Türkiye'de yayıncılığın ilkleri

0 1866

Herkesin merak ettiği fakat çok fazla bilinmeyen Türkiye'de ilk yayın ve ilk tv programı ne zaman hangi şartlarda yapıldı konusudur. İzle9 ekibi olarak sizler için bir araştırma yaptık trt arşivlerinden ulaştığımız kaynaklar ve farklı kaynaklardan derlediğimiz bilgileri sizlere sunuyoruz.
TRT TÜRK RADYO TELEVİZYON hakkında bilgiler.

Türkiye Radyo Televizyon Müessesesi (TRT), devlet yerine radyo ve televizyon yayınlarını gerçekleştirmek emeliyle, 01 Mayıs 1964’te, özel yasayla otonom tüzel bir kişiliğine sahip olarak heyetti. 1972’deki anayasa farklıkları ile müessese “tarafsız” bir kamu iktisadi kuruluş olarak tanımlandı.

1982 Anayasası kararları doğrultusunda 1984 seneninde Türkiye Radyo ve Televizyon Yasayı yine tertip etti. Uydu yayınlarının 1986’dan sonra, Türkiye’ye yönelik yayın yapan özel televizyonların ortaya çıkması, TRT’nin 1990 seneye kadar süren televizyon yayınları üzerindeki tekelini ortadan kaldırıldı.

Anayasanın 133. maddesinin 1993’te değiştirilmesiyle özel radyo ve televizyon yayınları serbest bırakılırken, TRT’nin otonomluğu yine kuruluş edildi. TRT bugün, özerkliği ve tarafsızlığı anayasada karara bağlanan, radyo ve televizyon ile tüm medya araçlarından yayın yapan kamu hizmeti yayıncısı olarak hizmet vermektedir.

Türkiye Radyo Televizyon Kurumu’nun kuruluşundan önceden, ilk defa Türk Telsiz Telefon A.Ş.’ye bağlı olarak gerçekleştirilen radyo yayınları 1964’de TRT çatısı altında toplandı. 06 Mayıs 1927’de yayına başlayan İstanbul Radyosu’nun hemen peşinden 1928 seneninde Ankara Radyosu ilk yayınlarını yaptı. Ankara ve İstanbul Radyoları 08 Eylül 1936 tarihinde PTT’ye devredildi. PTT’ye devredildikten sonra vericisi güçlendirilen Ankara Radyosu 28 Ekim 1938’de resmen işletmeye açıldı. Ekim 1938 yayınlarına ara veren İstanbul Radyosu, 19 Kasım 1949’da yayın hayatına geri döndü. II. Dünya Savaşı ile beraber radyolar yeni kurulan Matbuat Umum Müdürlüğü’ne (Medya Yayın ve Turizm/Enformasyon Genel Müdürlüğü) bağlandı. 1950’de yayın hayatına İzmir Belediyesi’ne bağlı olarak başlayan İzmir Radyosu, 1953’ten itibaren Matbuat Umum Müdürlüğü bünyesinde yayınlarını sürdürdü.

27.12.1968 İdare Heyeti, TRT'nin TV-İş Sendikası ile müzakerelere başlamasını kabul etti.
01.12.1968 2 kw orta dalga Trabzon Radyosu yayına başladı.
15.11.1968 Sartre'ın kitabını radyoda tanıtan beş kişi mahkemede masum bulundu.
08.11.1968 Çukurova Bölge Müracaat etme Heyeti Mersin'de toplandı.
28.10.1968 TRT, "Kıbrıs'ın Sesi Radyosu" yayın sorumluluğunu Genel Kurmay Başkanlığı'na devreti.
22.10.1968 Cumhuriyet Senatosu, TRT'nin 1964, 1965, 1966 senesi hesaplarını kabul etmedi.
15.10.1968 Anayasa Mahkemesi, TRT Müessesesi'nun otonom yetkilerini karar bağladı.
04.10.1968 TRT, EBU Televizyon Program Komitesi'nin Stockholm'de yapılan toplantısına ilk sefer katıldı.
26.08.1968 Uluslarararası Fuar hasebiyle İzmir'de ilk televizyon tecrübe yayını yapıldı.
22.08.1968 200 kw orta dalga İzmir radyo vericisi yayına başladı.
20.08.1968 Radyo teknisyenlerine ek çalışma fiyatı verilmemesinden dolayı naklen yayınlar kaldırıldı.
31.07.1968 Ankara Televizyonu'nda kadrosuz çalışan yapım ve teknik personel sendika kurdu.
13.07.1968 TRT haber bültenleri içinde yer alan yorumlarda farklık yapıldı; radyoda kısıtlandı, televizyonda kaldırıldı.
11.07.1968 Danıştay, TRT'nin personeline ek çalışma fiyatı ödenmesi ile ilgili yönetmelik yapma yetkisini kabul etti.
27.04.1968 Yüksek Seçim Heyeti, TRT'nin haberlerinde politik partilere eşit yer vermesini kararlaştırdı.
24.03.1968 Ankara Radyosu 3. Programı FM bandından yayına başladı.
03.03.1968 300 kw orta dalga Çukurova Radyosu deneme yayınına başladı.
28.02.1968 TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ KİT Karma Komisyonu TRT'nin üç senelik mali raporunu kabul etmedi.
27.02.1968 TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ'nde TRT bütçesinin Başbakanlığa bağlanması kabul edildi.
06.02.1968 İlk televizyon oyunu "Şair İzdivaç etmesi" canlı olarak yayınlandı.
31.01.1968 TRT Ankara Televizyonu deneme yayınlarına başladı.